Marketing terytorialny

Na powyższe zjawisko nałożyło się inne — powrót rynku. W Polsce wraz z herbami wróciła konkurencja. Miasta czy powiaty szybko odkryły, że muszą, tak jak firmy, pozyskiwać klientów na swoje usługi — potrzebują mieszkańców, firm i atrakcji. A każdy w bliższej i dalszej okolicy chciał sprzedać teren pod fabrykę czy osiedle, walczył o fundusze na budowę filharmonii (częściej aquaparku). No i pojawił się problem – te oferty trzeba było promować. Potencjalny inwestor czy turysta musiał jakoś rozróżnić, dajmy na to, Augustów od Zakopanego. Herb nie nadawał się do prowadzenia nowoczesnych działań promocyjnych. Wydawał się nie na miejscu na stronach www, w social mediach, w reklamach telewizyjnych czy chociażby na targach.

Wzorem firm komercyjnych przyjęto, że miastom czy gminom przyda się, nie staroświecki herb a nowoczesne logo. Używanych jest od 600 do 750 i można o nich powiedzieć jedno — przyjmowano rozdzielność funkcji logo i herbu — logo miało być „marketingowe” (cokolwiek by to miało znaczyć) a herb uroczysty, widoczny na łańcuchu burmistrza, na dyplomie czy też na mundurach straży miejskiej. Niestety podział ten miewał nieprzyjemne konsekwencje, wiele z tych realizacji to, najłagodniej rzecz ujmując, niefortunne eksperymenty.

Zalety herbu

Z drugiej strony, herby miały i mają kilka zalet. Ich stworzenie wymaga wiedzy historycznej i jednocześnie wysokich kompetencji projektowych. Kwerenda w źródłach, często średniowiecznych czy renesansowych, wymaga wiedzy, powiedzmy, profesorskiej. Do prawidłowego narysowania herbu trzeba wiedzieć chociażby czym są figury zaszczytne i uszczerbione (nawiasem mówiąc warto poznać znaczenie tych terminów). Herby powstają w ścisłej współpracy specjalistów – heraldyków oraz grafików o specyficznych, długo kształtowanych kompetencjach. Herby samorządowe są w Polsce zatwierdzane przez Komisję Heraldyczną przy MSWiA, która dba o ich poprawność graficzną i historyczną (aczkolwiek z grafiką miewa komisja problemy — nie zatrudnia ani jednego profesjonalnego projektanta). Podsumowując — herby są po prostu graficznie dobre. A skoro tak i skoro coraz więcej samorządów zyskuje tego świadomość to może porzucić logo i wrócić do herbu? Ale co z ich uroczą, ale jednak, staroświeckością?

Ciekawą drogę zaproponowała firma Rio Creativo, która w 2015 roku opracowała nowy system identyfikacji wizualnej miasta Słupsk. Projekt oparty jest o uproszczony herb miasta, był szeroko opisywany w mediach specjalistycznych i zyskał ogólnie pozytywną ocenę. Podobnie było z nowym logo Wadowic i Rybnika. Okazało się, że herb nie umarł, nie jest staroświecką ozdobą ani wspomnieniem średniowiecznej tradycji ale żywym, aktualnym i przydatnym rozwiązaniem graficznym, nadającym się do tworzenia nowoczesnej tożsamości marki terytorialnej.

Fragmenty i części.

W przypadku fragmentów i części logo częściej stosowane są daleko idące przetworzenia. Rozwiązania takie zastosowano np. w logo Chorzowa (charakterystyczne H nawiązujące do symbolu zakonu Bożogrobców — symbol ten występuje i w herbie i w logo) czy w nowym logo Chrzanowa (poziomie linie nawiązują do identycznych widocznych w herbie tego miasta). Z kolei nowe logo miasta Trzcianka (Wielkopolska) w zasadzie wprost nawiązuje do godła z herbu miasta (pojawia się tam lekko zmieniony Ciołek pochodzący z tegoż herbu). Wskazać należy, że ten typ inspiracji, tj. wykorzystanie przetworzonego graficznie elementu lub fragmentu herbu nie jest oczywisty i wymaga dokładniejszego sprawdzenia na miejscu.

Tarcze

Ostatnia grupa herbowych inspiracji to po prostu tarcze. W przestrzeni publicznej herby były prezentowane na tarczach i, jak to ujmuje Hans Belting, tarcze te były „znakiem ciała”. Oznacza to, że wskazywały na władztwo — samo powieszenie tarczy herbowej oznaczało, że posiadacz herbu jest obecny per procura na miejscu; tarcza zastępowała osobę władcy. Wydaje się, że podobne rozumowanie stoi za logo wykorzystującymi formę tarczy herbowej. Przykładem mogą być miasta Łomża, Maków Mazowiecki czy Turek.